Oct 6, 2013

Logic Gates/තර්ක ද්වාර


Logic Gates වලින් යම් තර්කානුකුල ක්‍රියාවක් සිදුකරගත හැකිය.
තර්ක ද්වාරයකට Input එකක් හෝ වැඩි ගණනක් තිබිය හැකිමුත්,Output ඇත්තේ එකකි.
සංඛ්‍යාංක ඉලෙක්ට්‍රොනික විද්‍යාවේ තර්කන අවස්ථා 2කි.එනම් “1”සහ “0”යන අවස්ථාවන්ය.Gate එකක Input හෝ Output මේ අවස්ථා දෙකෙන් එකක අනිවාර්යයෙන්ම තිබිය යුතුය.ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය අනුව Input මත පමණක් රඳාපවතින Output එකක් ලැබෙයි.
තර්ක පරිපථ වල ක්‍රියාකාරිත්වය දැක්වීමට Boolean algebra නම් සුවිශේෂී ගණිත ක්‍රමයක් ඇත.ඒ අනුව විවිධ ද්වාර වල ක්‍රියාකාරිත්වය ගනිතානුකුලව නිරුපනය කල හැකිය.

AND Gate
මෙම ද්වාරයට Input 2ක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input එකක් හෝ 0 වේ නම්,Output එක 0 වීමය.Output එක 1 වීමට අනිවාර්යයෙන්ම සියලුම Input 1 විය යුතුය.
මෙම ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය පහත සරල පරිපතයෙන් ආදර්ශනය කර දැක්විය හැකිය.

මෙහිදී ස්විච් දෙකම On වුන විට පමණක් බල්බය දැල්වෙයි.එකක් හෝ Off නම් බල්බය නොදැල්වේ.

Input 2ක් ඇති AND Gate එකක් පහත දී ඇත.

සත්‍යතා වගුව(Truth Table)

බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.
F=A.B

OR Gate
මෙම ද්වාරයට Input 2ක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input එකක් හෝ 1 වේ නම්,Output එක 1 වීමය.Output එක 0 වීමට අනිවාර්යයෙන්ම සියලුම Input 0 විය යුතුය.


මෙහිදී ස්විච් දෙකෙන් එකක් හෝ  On වුන විට බල්බය දැල්වෙයි.දෙකම  On වුවද බල්බය දැල්වේ.සුවිච දෙකම Off නම් පමණක් බල්බය නොදැල්වේ.

Input 2ක් ඇති OR Gate එකක් පහත දී ඇත.

සත්‍යතා වගුව(Truth Table)

බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.
F=A+B

NOT  Gate
මෙම ද්වාරයට Input 1ක් පමණක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input එකේ විරුද්ධ(Compliment) තර්කන අවස්තාව Output ලෙස ලබාදීමය.
NOT Gate එකක් පහත දී ඇත.

සත්‍යතා වගුව(Truth Table)


බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.
F=A’
ඉහත දැක්වෙන මුලික තර්ක ද්වාර එකතුකර තවත් තර්ක ද්වාර කීපයක් සාදා ඇත.

NAND Gate
මෙම ද්වාරයට Input 2ක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input එකක් හෝ 0 වේ නම්,Output එක 1 වීමය.Output එක 0 වීමට අනිවාර්යයෙන්ම සියලුම Input 1 විය යුතුය.
Input 2ක් ඇති AND Gate එකක් පහත දී ඇත.

මෙය සැදී ඇත්තේ AND හා NOT ද්වාර එකතුවීමෙනි.





සත්‍යතා වගුව(Truth Table)

බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.
F=(A.B)’
NOR Gate
මෙම ද්වාරයට Input 2ක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input එකක් හෝ 1 වේ නම්,Output එක 0 වීමය.Output එක 1 වීමට අනිවාර්යයෙන්ම සියලුම Input 0 විය යුතුය.
Input 2ක් ඇති AND Gate එකක් පහත දී ඇත.

මෙය සැදී ඇත්තේ AND හා NOT ද්වාර එකතුවීමෙනි.


සත්‍යතා වගුව(Truth Table)

බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.
F=(A+B)’

Universal Gates
ඉහත විස්තර කරන ලද NAND සහ NOR ද්වාරයන් දෙක සුවිශේෂී ලක්ෂන්යකින් යුක්තය.එනම් මෙම Gate දෙක මගින් පෙර සඳහන් කරනලද NAD,OR,NOT සහ පසුව සඳහන් කරන Ex-OR සහ Ex-NOR යන සියලුම ද්වාර වෙන වෙනම NAND සහ NOR ද්වාර යොදා නිර්මාණය කළ හැකි වීමය.

NANDàNOT


NANDàAND



NANDàOR





NANDàNOR


NANDàEx-OR






NANDàEx-NOR


NORàNOT


NORàOR

NORàAND



NORàEx-OR

  
NORàEx-NOR


Ex-OR Gate
මෙම ද්වාරයට Input 2ක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input සමාන තර්කන අවස්ථාවේ ඇති විට පමණක් Output එක 0 වීමය.අසමාන තර්කන අවස්ථා වල පවතින විට Output එක 1 තර්කන අවස්ථාවේ පවතියි.
Input 2ක් ඇති Ex-OR Gate එකක් පහත දී ඇත.

මෙය සැදී ඇත්තේ AND,OR හා NOT ද්වාර එකතුවීමෙනි.



සත්‍යතා වගුව(Truth Table)

බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.
F=AB
Ex-NOR Gate
මෙම ද්වාරයට Input 2ක් හෝ වැඩි ගණනක් ඇත.මෙම තර්ක ද්වාරයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නම්,Input සමාන තර්කන අවස්ථාවේ ඇති විට පමණක් Output එක 1 වීමය.අසමාන තර්කන අවස්ථා වල පවතින විට Output එක 0 තර්කන අවස්ථාවේ පවතියි.
Input 2ක් ඇති Ex-OR Gate එකක් පහත දී ඇත.

මෙය සැදී ඇත්තේ AND,OR හා NOT ද්වාර එකතුවීමෙනි.

සත්‍යතා වගුව(Truth Table)
බුලියන් වීජ ගණිතමය ප්‍රකාශය.

F=(AB)’

බුදු සරණයි.පසුව හමුවෙමු.

2 comments:

  1. Thanks aiye...mama eka dan haduwa..
    images godak danakota patalawila.

    ReplyDelete
  2. thanks ��������������

    ReplyDelete